Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – Jest to schorzenie, które może prowadzić do stopniowego uszkodzenia stawów i ograniczenia ruchomości, dlatego wczesne podjęcie leczenia oraz odpowiednia rehabilitacja są ważne, by zapobiec dalszym zmianom.
Co to jest reumatoidalne zapalenie stawów?
RZS to choroba, w której układ odpornościowy, zamiast chronić organizm, zaczyna atakować własne tkanki, zwłaszcza błonę maziową stawów. Skutkiem tego ataku jest przewlekły stan zapalny, który z czasem może prowadzić do deformacji i usztywnienia stawów. Choroba ta najczęściej dotyka małe stawy, jak te w dłoniach i stopach, ale może również zaatakować większe stawy, jak kolana, łokcie czy barki. RZS nie ogranicza się jedynie do stawów – może również wpływać na narządy wewnętrzne, co sprawia, że jest to schorzenie o szerokim spektrum.
Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów
Pierwsze objawy RZS mogą być subtelne, ale z czasem stają się bardziej wyraźne. Najczęstsze symptomy to:
- Ból i sztywność stawów, szczególnie rano lub po dłuższym okresie bezruchu (tzw. sztywność poranna).
- Obrzęk i zaczerwienienie stawów.
- Utrata ruchomości w stawach, co utrudnia wykonywanie codziennych czynności.
- Zmęczenie, osłabienie, a czasem gorączka – objawy wynikające z toczącego się stanu zapalnego.
- Zmiany deformacyjne w stawach, które mogą pojawić się w zaawansowanych stadiach choroby.
RZS może przebiegać w sposób falujący, z okresami zaostrzeń (gdy objawy są bardzo dokuczliwe) oraz remisji, gdy objawy są mniej intensywne.
Jak wygląda rehabilitacja w RZS?
Fizjoterapia w reumatoidalnym zapaleniu stawów pomaga w utrzymaniu ruchomości stawów, redukcji bólu oraz poprawie jakości życia pacjentów. Rehabilitacja ma kilka głównych celów:
- Redukcja bólu – poprzez odpowiednio dobrane ćwiczenia i terapie, fizjoterapeuta może pomóc złagodzić ból stawów oraz mięśni.
- Poprawa ruchomości stawów – ćwiczenia rozciągające i mobilizujące są niezbędne, aby zapobiegać sztywności stawów. W zależności od stanu pacjenta, fizjoterapeuta dostosowuje intensywność i rodzaj ćwiczeń.
- Wzmacnianie mięśni – osłabione mięśnie wokół stawów mogą przyspieszać postęp choroby. Ćwiczenia wzmacniające pomagają chronić stawy i poprawiają stabilność.
- Poprawa postawy i ergonomii – nauka prawidłowych ruchów i postaw, zarówno w czasie ćwiczeń, jak i w codziennych czynnościach, może znacznie zmniejszyć ryzyko przeciążenia stawów.
Rehabilitacja w RZS często obejmuje także terapie manualne, takie jak masaże, które mogą pomóc w rozluźnieniu napiętych mięśni oraz zmniejszeniu bólu. Dodatkowo, fizjoterapeuci mogą stosować różne formy terapii fizykalnej, takie jak np. ultradźwięki, które łagodzą objawy stanu zapalnego.
Dodatkowe leczenie farmakologiczne
Choć fizjoterapia odgrywa ważną rolę, leczenie RZS jest kompleksowe i wymaga współpracy różnych specjalistów. Oprócz rehabilitacji, konieczne jest leczenie farmakologiczne, które pozwala na kontrolę stanu zapalnego i zapobiega dalszemu uszkadzaniu stawów. Leki, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), leki przeciwbólowe oraz leki modyfikujące przebieg choroby (DMARDs), są często przepisywane przez reumatologów.
Innym ważnym elementem leczenia jest zmiana stylu życia. Dieta bogata w przeciwutleniacze, kwasy tłuszczowe omega-3 i witaminy, a także unikanie nadwagi, mogą wspierać zdrowie stawów i redukować nasilenie objawów. Pacjenci z RZS powinni unikać palenia i dbać o regularną, ale łagodną aktywność fizyczną, która wspiera ruchomość stawów, bez ich nadmiernego obciążania.